Aktualności

Kancelaria PRIMO LEGE miała okazję świadczyć pomoc prawną w sprawie dotyczącej roszczenia o zwrot subwencji finansowej udzielonej przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą. Sprawa wymagała szczegółowej analizy przepisów dotyczących sukcesji przedsiębiorstwa, zasad interpretacji pojęcia „zakończenia działalności” oraz postanowień umowy subwencyjnej.

Stan faktyczny
Po śmierci beneficjenta subwencji jego firma funkcjonowała jako przedsiębiorstwo w spadku. Następnie przedsiębiorstwo zostało wniesione aportem do spółki prawa handlowego. Działalność była więc kontynuowana w sposób nieprzerwany, z zachowaniem jej majątku, struktury oraz charakteru operacyjnego.
Pomimo tego, instytucja udzielająca subwencji zakwestionowała ciągłość prowadzenia działalności i wystąpiła z roszczeniem o zwrot całej otrzymanej subwencji, twierdząc, że doszło do naruszenia warunków umowy, w tym zakończenia działalności gospodarczej przez pierwotnego beneficjenta.

Postępowanie przed sądem
W toku postępowania Sąd ocenił, że kontynuowanie działalności w ramach spółki, do której wniesiono przedsiębiorstwo w spadku, nie oznacza zakończenia działalności w rozumieniu przepisów i umowy subwencyjnej. 
Sąd oddalił powództwo w przeważającej części. W zakresie części roszczenia – dotyczącym zmniejszenia poziomu zatrudnienia – powództwo uznano, a świadczenie rozłożono na 12 równych rat. 
Co szczególnie istotne, orzeczenie zapadło nie tylko w oparciu o literalną treść przepisów prawa i postanowień umownych, ale również z uwzględnieniem:
•    zasad współżycia społecznego,
•    oraz poczucia sprawiedliwości.

Znaczenie sprawy
Sprawa pokazuje, jak istotna jest rzetelna interpretacja pojęć prawnych związanych z umowami subwencyjnymi oraz jak dużą rolę odgrywa następstwo prawne w działalności przedsiębiorstw po śmierci właściciela.
Zasądzenie całości dochodzonego roszczenia byłoby rażąco niesprawiedliwe i krzywdzące. Podkreślono, że celem ustawodawcy nie było doprowadzanie przedsiębiorców do upadłości, lecz realne wsparcie ich działalności w sytuacjach kryzysowych.
Zaistniały stan rzeczy był w dużej mierze konsekwencją nieszczęśliwego zbiegu okoliczności – w tym śmierci beneficjenta subwencji – a nie wynikiem świadomego naruszenia warunków umowy.
Sąd zwrócił uwagę, że podjęto działania mające na celu zachowanie i kontynuację działalności gospodarczej w nowej formule prawnej. Dzięki tym działaniom firma mogła nadal funkcjonować, pracownicy zachowali zatrudnienie, a cele subwencji – w tym ochrona miejsc pracy i stabilność działalności – zostały osiągnięte.
W związku z powyższym Sąd uznał, że orzeczenie nakazujące pełny zwrot subwencji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego oraz poczuciem sprawiedliwości, które powinny towarzyszyć wykładni i stosowaniu prawa.

Dla wielu przedsiębiorców może to być sygnał, że nawet w przypadku sukcesji i reorganizacji działalności możliwe jest obronienie stanowiska o kontynuacji działalności. Nadto wskazuje to, iż jest możliwe uzyskanie korzystnego orzeczenia opartego o zasady słuszności.